Communiceren over afvalpreventie? HVC geeft goede voorbeeld
We scheiden en recyclen afval in Nederland steeds beter. Maar de roep om minder afval te produceren wordt luider. Afvalverwerkers en gemeenten willen inwoners hiermee helpen door ze minder nieuwe producten te laten kopen en langer met hun spullen te doen. Maar hoe communiceer je hierover naar je inwoners toe, zodat ze hier echt mee aan de slag gaan?
HVC is één van de grootste afvalverbranders van Nederland en geeft hierin het goede voorbeeld. Het bedrijf startte een campagne om Nederland afvalvrij te maken. Vibeke Helder werkt bij HVC als marketing- en communicatiespecialist aan deze ‘droom van een afvalvrij Nederland’. Zij legt uit hoe het bedrijf met deze campagne andere afvalverwerkers, gemeenten en consumenten wil inspireren ook een stapje extra te zetten.
Verborgen impact
‘Onze spullen hebben een enorme verborgen impact, kijk bijvoorbeeld naar de CO2-uitstoot van het transport of naar water of andere stoffen die nodig zijn om die producten te produceren’, aldus Helder. Zo zou je het gif dat vrijkomt bij de productie van één laptop, moeten oplossen in tweeduizend wedstrijdzwembaden. Pas dan is het verdund tot een veilig niveau. Zo blijkt uit onderzoek van stichting Think Big Act Now.
Voor Helder en HVC was die verborgen impact een eyeopener: ‘Traditioneel gezien zijn we als afvalverwerker vooral bezig met het verbeteren van recycling. 62 procent van het afval wordt bij ons al gerecycled. Alleen als je deze verborgen impact ziet, kun je je suf recyclen, maar het gaat erom dat spullen eigenlijk niet heel dat proces in zouden moeten komen. We zijn nu een beweging gestart om met zijn allen te zorgen voor steeds minder afval.’
Goede relatie met kleermaker
De campagne start met onderwerpen als voedselverspilling, verpakkingen en textiel. Helder: ‘Wist je dat een derde van de afvalbak bestaat uit etensresten? Daar willen we iets aan doen. Maar er is ook nog veel winst te halen rond verpakkingen. Zo zijn er steeds meer mensen die weer een ‘ouderwetse’ broodtrommel meenemen of met een herbruikbare broodzak naar de bakker gaan. Dat soort voorbeelden willen we delen. Ook textiel is erg vervuilend en daar kunnen we anders mee omgaan. Heb je altijd iets nieuws nodig? Kun je het niet laten repareren? Of ruilen en lenen? Onze directeur vertelt vaak dat hij een goede relatie met z’n kleermaker heeft bijvoorbeeld.’
Om Nederland daadwerkelijk afvalvrij te krijgen, zocht HVC samenwerking met duurzaamheidsexpert Elisah Pals en gedragswetenschapper Reint Jan Renes. Pals leeft al jarenlang afvalvrij en stond aan de wieg van Zero Waste Nederland en Renes zette aan de Hogeschool van Amsterdam een master klimaatpsychologie -en gedrag op. ‘Samen met Renes toetsen we alles wat we doen aan de laatste inzichten. We willen niet met het vingertje wijzen, maar het goede voorbeeld geven en anderen meenemen in onze beweging. Wij weten het niet beter, maar vragen anderen ook goede voorbeelden te delen hoe zij tot minder afval komen.’
Afvalvrij is een andere levensstijl, maar het kan wel
Maar voor HVC hiermee naar buiten trad, begonnen ze intern. Zo organiseerden ze een kringloopmarkt en lieten medewerkers tips met elkaar delen. ‘De opbrengst hiervan ging naar de Ocean Cleanup. Ook is Elisah Pals langsgekomen om te vertellen over afvalvrij leven. Later zijn we hier ook mee naar buiten getreden: workshops bij gemeenten met concrete voorbeelden hoe je met minder afval kunt leven. Nu krijgt Pals steeds vaker vragen van andere gemeenten die hier ook mee aan de slag willen!’
Volgens Helder is het wel belangrijk om klein te beginnen met afvalvrij leven: ‘Het vergt echt een andere levensstijl. Je kunt niet tegen iemand zeggen: “Ga je eigen make-up maar maken!”, maar als je klein begint – bijvoorbeeld met het maken van wasbare wattenschijfjes – is de kans veel groter dat iemand het oppikt. Die impact lijkt misschien klein, maar als iedereen voor een herbruikbare optie kiest in plaats van wegwerpproducten scheelt dat een hele berg afval.’
Duurzaamheid voorop
En hoe zit het met het verdienmodel? Meer afval is toch juist beter voor een afvalverwerker? Helder: ‘Wij zijn vrij uniek omdat we ook een energiebedrijf zijn. We hebben een hele duurzame tak met zonneparken, windmolenparken en warmtenetten die worden verwarmd met biomassa en aardwarmte, daarvoor hoeven we geen afval te verbranden. Dit ontwikkelen we verder. We werken met geothermie waar we warmte uit de grond halen en aquathermie waar de warmte uit het oppervlaktewater komt. Duurzaamheid staat bij ons voorop.’
