Afval scheiden in de binnenstad, hoe doe je dat?

Haarlem heeft ongeveer vijf jaar uitgetrokken om volledig over te gaan op afval scheiden. De helft van de 21 wijken doet het inmiddels al. De laagbouw maakt gebruik van rolcontainers voor gft, PBD en papier en karton. Bewoners van de hoogbouw brengen hun plastic, blik, drinkpakken en oud papier naar verzamelcontainers in de straat. Daarnaast staan er gft-containers op standaards in de wijken. Maar dit beleid naar de binnenstad kopiëren is niet ideaal, zegt Peter Tobben, programmamanager Afval scheiden van de gemeente Haarlem.

Nergens plek voor containers

Tobben licht toe: ‘Er is nergens plek voor de containers. Het centrum van Haarlem bestaat uit veel smalle straatjes. Huizen in het centrum hebben ook geen ‘achterom’ waar je een rolcontainer kwijt kunt. Maar ook ondergrondse containers plaatsen is ingewikkeld omdat je dan kabels en leidingen moet verleggen. Toch zul je wel moeten in een binnenstad, omdat je ook te maken hebt met het visuele aspect: het stuit op weerstand als je een container naast een monument neerzet. Andere steden kampen met hetzelfde vraagstuk. We hebben aan onderzoeks- en adviesbureau De AfvalSpiegel gevraagd of zij oplossingen willen inventariseren.’

Maastricht en Gouda

Ton Daamen heeft als adviseur en projectleider bij De AfvalSpiegel jaarlijks contact met circa honderd gemeenten. Hij zette het afvalbeleid van andere binnensteden op een rijtje. ‘Ik heb naar twaalf Nederlandse steden gekeken en een aantal in het buitenland. Daaruit bleek dat veruit de meeste steden voor de traditionele oplossing gaan en het restafval, maar ook PMD en papier in ondergrondse containers inzamelen. Daarmee beperk je transport en zwerfafval en dat zijn belangrijke criteria voor een binnenstad. Alleen Maastricht en Gouda doen het anders, zij maken gebruik van een zakkensysteem. Verder zijn er een paar steden die gft inzamelen. Als Haarlem dat ook wil doen, raad ik verzamelcontainers met een toegangspasje aan.’

Gft in de binnenstad

Dat zullen er niet veel worden, want de gemeente heeft slechte ervaringen met gft inzamelen in de binnenstad: ‘We hebben een pilot gedaan met zowel open als gesloten containers. Er bleek nauwelijks verschil in vervuiling in de stroom. De gesloten containers zijn financieel niet haalbaar als je die grootschalig wilt uitrollen. Bijkomend probleem is dat mensen niet ver willen lopen met een druipend gft-bakje in hun handen. Naar aanleiding van de inventarisatie van De AfvalSpiegel concludeerden we: gft-containers in de binnenstad is geen goed idee. Om een gelijke lijn te trekken met de rest van de stad, plaatsen we toch enkele gft-containers op een staander op strategische plekken. Buiten de looproutes, zodat toeristen er geen restafval in gooien.’ Het zakkensysteem van Maastricht en Gouda is duidelijk geen optie. ‘We hebben jarenlang met zakken gewerkt. Daar kwamen meeuwen en ratten op af, dus om vervuiling en overlast tegen te gaan willen we dat niet meer.’

Conclusie

Afval scheiden in de binnenstad: helaas blijkt het ei van Columbus nog niet uitgevonden. ‘Ik had gehoopt en verwacht dat er uit de inventarisatie van De AfvalSpiegel innovatieve, breed uitvoerbare oplossingen zouden komen’, zegt Tobben. ‘Maar de traditionele manier van omgekeerd inzamelen met verzamelcontainers in de straat blijkt tot nu toe de enige haalbare en betaalbare optie, ook voor de binnenstad.’<<

Door middel van VANG-Support hebben gemeenten en publieke afvalbedrijven gebruik gemaakt van kortlopende advies- of coachingtrajecten waarin vanuit het Uitvoeringsprogramma VANG-HHA externe expertise is aangeboden. Met het aanbieden van deze expertise (32 uur) hebben gemeenten met een vraag op het gebied van VANG ondersteuning gekregen. De VANG-Support regeling is uitgevoerd door de NVRD.