Hoe overtuig je jouw bestuurders?
Nieuwe training met tips en trucs
En dan is het zo ver, ook in jouw gemeente moet het afvalbeleid (verder) aangepast worden om de doelstellingen te halen. Hoe je (succesvol) te werk gaat, hangt van vele bestuurlijke en politieke factoren af. Hoe je als beleidsmedewerker te werk gaat hangt bovendien af van jouw eigen wensen, ideeën en kennis. Vast staat in ieder geval dat het geen recht-toe-recht-aan rationeel proces is. Een goede strategie is noodzakelijk.
Handreiking
Hoe krijg ik mijn bestuur mee? Het vraagstuk komt al jaren naar voren in de Benchmark Huishoudelijk Afval en in contacten vanuit het VANG-HHA programma met gemeenten. In 2018 is in een van de benchmarksessies al een inventarisatie gemaakt van do’s and don’ts. Om te komen tot een handreiking is bureau Ocelot, advies & projecten gevraagd ook haar kennis in te brengen, om uiteindelijk tot een handreiking te komen. Dit bureau heeft dergelijke processen namelijk al vaak begeleid. De tips zijn onderverdeeld naar fases in het besluitvormingsproces: inventarisatie, inhoudelijke voorbereiding, uitwerking, bestuurlijke voorbereiding en bestuurlijke besluitvorming. Per gemeente, per casus, kan de beleidsmedewerker kijken welke tips van toepassing zijn. 
De handreiking is daarmee ook bruikbaar voor gemeenten die vastlopen in een van de fases van het besluitvormingsproces. De handreiking is aangevuld met een uitgebreid FAQ-overzicht. Hierin staan vragen die collega’s, wethouders, raadsleden en burgers kunnen en zullen stellen over nieuw afvalbeleid. De vragen zijn ingedeeld in categorieën en voorzien van een antwoordsuggestie, per gemeente eenvoudig te selecteren, nader uit te werken en aan te vullen.
Window of opportunity
Het doorgeleiden van nieuw afvalbeleid hangt niet alleen af van hoe goed het beleid in elkaar zit. De tijd moet ook rijp zijn om het onderwerp op de agenda te krijgen: window of opportunity. De lijnen ‘problemen’, ‘politiek’ en ‘beleid/oplossing’ komen op zo’n moment bij elkaar of worden bij elkaar gebracht. Er moet een gevoel zijn dat er actie nodig is, een probleem (h)erkenning, een aanleiding vanuit een crisis of een politieke opening. Dat biedt een kans om bestaande oplossingen aan te bieden of om probleem en oplossing te koppelen.
Het is bijna 2020
Dat voor vele gemeenten de tijd daar is om verbetering van de afvalscheiding op de agenda te zetten en over te gaan tot besluitvorming over nieuw beleid, is evident. Het is bijna 2020 en er zijn nog zo’n 200 gemeenten die ver weg zitten van het landelijke afvalscheidingsdoel, 100 kilogram restafval per inwoner per jaar. Gelukkig tonen ook vele gemeenten aan dat het gewoon kan. Om het doel te halen is vaak een grote systeemwijziging nodig. En dat vergt een grondig beleidsproces. Met de handreiking en de daaraan gekoppelde training hopen we vanuit VANG-HHA daarbij te helpen.
Tweedaagse training
Op basis van de handreiking is voor VANG-HHA een tweedaagse training ontwikkeld. Op 13 en 27 maart 2020 (van 10:00 uur tot 16:00 uur) is er ruimte voor maximaal 25 deelnemers om met elkaar ingebrachte casussen te verkennen en uit te werken op basis van de tips uit de handreiking en elkaars kennis. Ocelot en Rijkswaterstaat begeleiden deze sessies. Theorie en praktijk worden afgewisseld om tot nieuwe strategieën en plannen te komen.
Deelname is gratis. Aanmelden kan bij addie.weenk@rws.nl. Bij deelname dient eenieder ter voorbereiding een casus in te brengen.
De eerste versie van de handreiking is te vinden in de kennisbibliotheek van VANG-HHA: Tips planvorming en besluitvorming nieuwe inzamelstrategieën. Na de sessies zal de eerste versie worden geüpdatet met de kennis en ideeën die in de sessies naar voren zijn gekomen.
drs. Sharon van der Werf – van der Spek, Ocelot advies&projecten
Addie Weenk, Rijkswaterstaat