2.1 Instrumenten: Textielafval voorkomen en circulair inkopen
Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de inzameling van textiel. Maar ook daarvoor al kunnen zij invloed uitoefenen: zo kan de gemeente textielafval voorkomen door tweedehands kleding kopen en kledingreparatie te stimuleren en kan de gemeente zelf het goede voorbeeld geven door circulair in te kopen.
De gemeente kan textielafval voorkomen op verschillende manieren. Een daarvan is het stimuleren van tweedehands kledingwinkels en kledingreparateurs in de binnenstad. Als deze winkels op beter bereikbare plekken in de stad of het dorp gelegen zijn, is de kans groter dat inwoners er gebruik van maken.
Het VANG programma stimuleert gemeenten om breder aan de slag te gaan met afvalpreventie. De koplopergroep afvalpreventie brengt gemeenten samen om van elkaar te leren en onderzoekt hoe gemeenten minder afval bij hun inwoners kunnen stimuleren. De instrumenten die gemeenten kunnen inzetten, zijn samengevat in de Menukaart Afvalpreventie.
Gemeenten kunnen ook kledingkettingen initiëren voor hun bewoners via The Clothing Loop. Met dit initiatief kunnen inwoners gemakkelijk kleding ruilen met anderen in hun buurt.
Gemeenten kunnen ook verschillende manieren van afvalinzameling en verwerking combineren door een circulair ambachtscentrum op te richten. Een circulair ambachtscentrum kan ontstaan door de milieustraat intensief te laten samenwerken met één of meerdere werkplaatsen en winkels. Dit kan op dezelfde locatie of door het vormen van en netwerk. Textiel kan op zo'n centrum in beperkte mate worden gekeurd en daarmee kan herbruikbaar textiel direct naar bijvoorbeeld een kringloopwinkel.
Een aantal beschadigde textielproducten kan met behulp van naaiateliers, modeontwerpers, sociale werkvoorzieningen en werkplaatsen gered worden en weer opnieuw verkocht worden. Daarmee wordt een verbinding gelegd tussen afvalbeleid, milieubeleid en participatiebeleid.
Praktijkvoorbeeld: Gemeente Breda – winkel Parels
In Breda is met dank aan de gemeente een bijzondere winkel gevestigd in het centrum: Parels. Een circulaire kringloopwinkel vol met de mooiste tweedehands pareltjes. Bezoekers kunnen er niet alleen winkelen, er worden ook creatieve circulaire workshops gegeven en leenboxen ter beschikking gesteld voor een feestje, carnavalskleren of spelletjesavond. Bezoekers kunnen spullen ruilen met andere bezoekers via de ruilkast of gebruik maken van het aangeboden/gevraagd bord om specifieke tweedehands producten of materialen te vinden. Tot slot benoemt de winkel de Verschilmaker van de Maand om circulaire producenten en initiatieven onder de aandacht te brengen. In de winkel en op de website zijn ook circulaire initiatieven te vinden op een kaart. De gemeente communiceert bovendien aan hun inwoners hoe ze afval kunnen voorkomen via hun website. Neem een kijkje en raak geïnspireerd!
Praktijkvoorbeeld: Gemeente Amsterdam – inzetten stadspas voor korting op reparatie
De gemeente Amsterdam stimuleert haar inwoners om meer kleding te laten repareren via de stadspas. De stadspas is voor Amsterdammers met een laag inkomen. Hiermee kun je gratis of met korting naar de bioscoop, musea, theater, zwemmen en nog meer. Ook krijgen mensen met een stadspas 40% korting op een reparatie van €50,- of minder en dit mag 1x per maand worden ingezet. Meer weten? Bekijk de website 40% korting op je kledingreparatie Stadspas (amsterdam.nl)
Praktijkvoorbeeld: Gemeente Leidschendam
In Leidschendam is in 2020 een circulair ambachtscentrum geopend waarbij grondstoffen (ook textiel) zoveel mogelijk hergebruikt worden. Aan het ambachtscentrum zijn ook een reparatiewerkplaats, onderwijsinstelling en kringloopwinkel verbonden. Het centrum is ook gericht op arbeidsparticipatie met een leerwerkbedrijf, dagbesteding en werkervaringsplekken.