Kinderdagverblijven testen wasbare luiers: ‘Het valt of staat met goede voorlichting’

Een van die kinderdagverblijven was kinderopvang Christoforus in Apeldoorn. Van januari t/m november 2023 werden de wasbare luiers bij twee groepen getest. Met succes: naast een flinke besparing van afval, leverde de overstap ook meer quality time op tussen leidsters en kinderen.

‘Dat resultaat was er niet op dag één’, vertelt Anja Olde Reuver of Briel, pedagogisch medewerker bij Christoforus. ‘In het begin was er veel onwetendheid en onduidelijkheid, zowel bij ouders als leidsters. Want hoe ga je om met een langer verschoningsproces? Welke maat moesten we hebben? En hoe plan je de wasbeurten in zodat je nooit misgrijpt? Het duurde even voordat we daar een modus in vonden. Voordat je alles hebt opgestart, ben je zó een paar maanden verder. Na een maand of zes, tegen het einde van de pilot, hadden we de nieuwe werkwijze goed onder de knie. Daarom hebben we de pilot uiteindelijk ook iets langer uitgevoerd: geen zes, maar elf maanden.’

Sleutel tot succes

Wat is volgens Anja de sleutel tot succes geweest bij kinderopvang Christoforus? ‘We hebben veel aandacht besteed aan voorlichting. Aan het begin van de testperiode hebben we een informatieavond voor ouders gehouden. Ook de leidsters zijn goed meegenomen in de overstap. Zij konden van tevoren uitgebreid kennismaken met de luiers, door te kijken, proberen en vragen te stellen.’

De begeleiding door Kaatje Katoen, een webshop in wasbare luiers, was ook erg belangrijk. ‘We hebben veel handige tips gehad. Over de luiers zelf, maar ook over het wassen en drogen. En als we ergens tegenaan liepen, konden we altijd bij hen terecht.’ Anja is erg te spreken over de pilot. ‘Als het kostenplaatje ook klopt, hoop ik dat we er mee doorgaan – ook op onze andere locaties.’

Praktische bezwaren

In Utrecht deed kinderopvang Het Stoerwoud mee aan de pilot. Vestigingsmanager Selma Hot vertelt waarom: ‘We werken hier zo duurzaam mogelijk. We gaan voedselverspilling tegen, scheiden afval en gebruiken ledverlichting. De overstap naar wasbare luiers past goed bij wie wij zijn.’

Het Stoerwoud stapte vanaf september 2023 drie maanden over op wasbare luiers. Ondanks het enthousiasme bij aanvang gaat de opvang er voorlopig niet mee door. ‘We zijn tegen wat praktische bezwaren aangelopen’, legt Selma uit. ‘Het verschonen van een wasbare luier kost bijvoorbeeld meer tijd dan bij een gewone luier. Dat is een mooi moment, waarop je een-op-een contact hebt met het kindje. Tegelijkertijd is de werkdruk in de kinderopvang hoog. Dat schuurt.’

‘Wij hebben ervoor gekozen om de luiers zelf te wassen. Dat ging redelijk goed: de pilot draaide in één groep en dat leverde dagelijks één extra was op. Maar als alle groepen overstappen, moet je ontzettend veel extra wasbeurten gaan draaien. Wij vroegen ons af: is dat nog wel milieuvriendelijk? Schiet je dan niet je doel voorbij?’ N.B. Uit de Life Cycle Analysis blijkt dat wasbare luiers beter voor het milieu zijn dan eenmalige luiers, mits er zorgvuldig gewassen en gedroogd wordt.

Wasservice

Kinderopvang Christoforus besteedde het wassen van de luiers uit. Dat zou ook voor Het Stoerwoud een oplossing kunnen zijn, denkt Selma. ‘Een wasservice scheelt heel veel tijd. Op dit moment denk ik dat wasbare luiers vooral haalbaar zijn bij kleinere kinderdagverblijven. Daarom ben ik ook zo benieuwd naar de ervaringen bij Partou, een kinderopvang met veel vestigingen door heel Nederland. Zij kunnen de wasbare luiers op grote schaal testen. En daar hebben wij dan hopelijk ook weer wat aan. Op dit moment zeggen wij niet: we gaan nooit meer wasbare luiers gebruiken. Als we een oplossing hebben voor de praktische bezwaren, proberen we het opnieuw.’

Want één ding is zeker, vindt Selma: de hoeveelheid afval van kinderdagverblijven moet omlaag. Anja sluit zich daarbij aan. ‘Ik hoop dat veel kinderdagverblijven de overstap naar de wasbare luier gaan maken. Ik ben ervan overtuigd: onbekend maakt onbemind. Maar eigenlijk is het vooral een kwestie van goed voorlichten en even wennen.’