‘Maak het afval scheiden zo makkelijk mogelijk’

Net als veel andere gemeenten ging Venlo in 2015 aan de slag met afvalscheiding in de hoogbouw. Jacobs: ‘Gemiddeld produceert deze groep bewoners bij ons 150 kg restafval per persoon. In Venlo maken we onderscheid tussen een- en meerpersoonshuishoudens. Verspreid over Venlo zijn 25 volwaardige wijkcontainerparkjes en nog eens 30 solocontainerparkjes voor glas en textiel. De aanleiding om de inzameling in de hoogbouw aan te pakken, was de wetenschap dat er nog veel bruikbare grondstoffen in het restafval aanwezig waren. Met name gft-afval. Daarom deden we in 2016 een verplichte proef bij 225 huishoudens. In eerste instantie waren de gft-containers met een pas toegankelijk. Maar omdat het gft-afval werd vervuild met restafval, pasten we de toegang van de gft-container aan. Alleen gemotiveerde bewoners kregen toegang. Dit waren 62 van de 225 deelnemende huishoudens die een gft-bakje met composteerbare zakjes gebruiken. Ook kregen de gft-containers duidelijkere stickers met pictogrammen. Door deze maatregelen is de kwaliteit van het gft met sprongen vooruit gegaan!’

Zelfgemaakte zakkenautomaat

‘Eerder moesten bewoners supermarkten uitkammen om aan composteerbare zakken te komen. Soms slaagden mensen pas bij de derde winkel. Dat moest makkelijker worden. Daarom hebben we een zakkenautomaat ontwikkeld waaruit de deelnemende huishoudens 1 keer in de 3 maanden 50 zakken kunnen halen. Deze automaten plaatsten we naast de gft-cocons in de buurt van de deelnemende hoogbouw. Uit de eerste resultaten blijkt dat de automaat vaak wordt gebruikt. Dit komt waarschijnlijk omdat hoogbouwbewoners meer tijd en aandacht voor afval scheiden hebben als ze daadwerkelijk bij de containers staan. Dan is ook het beste moment om hen te benaderen en te informeren over het onderwerp. Daarnaast ontvingen deelnemers tot voor kort de zakjes aan huis, maar moeten dus nu de automaat gaan gebruiken. Het effect op het gft zal beperkt merkbaar zijn op de korte termijn, wel op de langere termijn. Wellicht gaan meer mensen deelnemen omdat het makkelijk is, en haken mensen daarom ook minder snel af. We hebben hier alleen nog geen cijfers van. De zakkenautomaten zijn niet alleen beschikbaar voor onze gemeente. Andere gemeenten kunnen de automaten kopen bij de firma Franti BV.’

Maar de inzameling van alle grondstoffen moest beter, niet alleen het gft-afval. Jacobs: ‘De faciliteiten buiten waren eerst aan de beurt. De ondergrondse restafvalcontainers werden omgebouwd tot PMD-containers en we plaatsten extra bovengrondse gft-cocons. Doordat hoogbouwbewoners verder moesten lopen voor de restafvalcontainer, kwam er veel vuil in het PMD terecht. Daarom hebben we de restafvalcontainers weer teruggezet. Om andere vervuiling te voorkomen, werden doorzichtige PMD-zakken verplicht. Zo kan onze inzamelaar gelijk zien of er geen restafval bij zit. Bewoners kunnen deze zakken krijgen bij 80% van de supermarkten in Venlo.’

Afvalbakken op maat

Toen de faciliteiten buiten eenmaal in orde waren, gingen Jacobs en zijn collega’s binnenshuis aan de slag. ‘Je moet de kleine schakels in het afvalproces, zoals zakken en afvalbakken, niet vergeten. Mensen hebben iets nodig om in de keuken het afval te scheiden en het moet eenvoudig zijn om het naar de container te brengen. Daarom kregen hoogbouwbewoners een brief met daarbij een vragenlijst en een antwoordkaart over verschillende bewaar- en inzamelmiddelen voor in huis. De meeste middelen konden bewoners gratis bestellen of tegen een gereduceerd tarief kopen. Zo boden we een gratis doorzichtig ladekastje op wieltjes aan dat onder de keukentafel past. Of drie stapelbare lades voor ergens anders in de woning. Zo’n 60% van de 225 huishoudens heeft iets besteld. Best een succes dus. Maar omdat we het betaalbaar willen houden op grote schaal, kiezen we bij de verdere uitrol ervoor om alleen een gft-afvalbakje met composteerbare zakjes gratis beschikbaar te stellen. Wel geven we nog aanvullende informatie over waar andere inzamelmiddelen verkrijgbaar zijn.’

Hoe verder?

‘Ons uitgangspunt is om van 150 kg restafval naar 75 kg te gaan. Dat is nog niet gelukt. We zitten nu op 126 kg restafval. Dat is dus al bijna 25 kg minder, maar er valt altijd nog wat te verbeteren. Zo overwegen we om de zakkenautomaat ook voor PMD-zakken in te zetten, en willen we informatiezuilen plaatsen bij de mini-milieustraten. Hierop kunnen bewoners in tien talen lezen én zien in animaties wat in welke afvalbak moet en wat er met het gescheiden afval gebeurt.’