‘Studenten zijn met hele andere dingen bezig dan afval scheiden’

De insteek: een ‘word fit-campagne’ met een flinke dosis humor, ontwikkeld samen met BinBang. De slogan was ‘Separating your waste is great for your waist’. Om tijdens het project studenten goed te bereiken en actief te houden, ontwikkelde de gemeente een applicatie waarin studenten kunnen aangeven wat en hoeveel afval hun gang inzamelt. Deze applicatie was in Engels gezien de vele internationale studenten. In totaal hebben tijdens The Waste Challenge 300 studenten de app gedownload. Om tot dat punt te komen is er actief geworven om veel deelnemers te krijgen. De deelnemende studentenhuizen (110 van de 203 studentengangen) ontvingen een starterspakket met afvalbakken voor in de keuken plus PMD- en gft-zakken. Tijdens de 10 weken waren 50 gangen heel de periode actief op de app. Tussendoor konden de deelnemers allerlei prijzen winnen, zoals een tosti-ijzer, KeepCup (koffiebekers) en een kit om eetbare paddenstoelen te kweken. De uiteindelijke winnende studentenafdeling mocht een shopping spree doen bij een supermarkt in de buurt.

En nu?

Maar een challenge heeft een houdbaarheidsdatum. Beleidsmedewerker Afval Rike van de Wiel: ‘De winnaars van de Waste challenge hebben allang hun shopping spree achter de rug, maar de app is nog steeds online. Na de pilot zaten we bij elkaar om te denken hoe we de challenge levend konden houden. Het was namelijk best lastig om studenten actief te laten deelnemen, ze zijn met hele andere dingen bezig. Om toch te zorgen dat studenten afval blijven scheiden, sturen we regelmatig een schone-buurtcoach langs. Ook geven we studenten PMD-zakken, composteerbare zakjes voor gft, en delen we flyers uit. Dat werkte bij de start van de pilot ook. Toen hebben we een starterspakket uitgedeeld met een afvalbak, flyers en verschillende inzamelzakken. Op verzoek van de internationale studenten is er ook een Engelstalige ja/nee sticker voor PMD verspreid om op de PMD-prullenbak te plakken in de keuken. Verder herhalen we de inzamelacties van het klein chemisch afval (KCA) en afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) en gaan we bij één complex met grofvuil aan de slag. De reden hiervoor is dat studenten soms hun grofvuil, zoals oude banken en ander meubilair, zomaar buiten neerzetten. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, gaan er coaches langs die een grofvuilkalender uitdelen en vertellen dat het grofvuil elke 2 weken wordt opgehaald.‘

Afval scheiden een gewoonte

‘Het mooiste zou zijn als door The Waste Challenge afval scheiden een gewoonte is geworden op de studentengangen. En dat ook bij de wisseling van studenten het afval scheiden doorgaat. Daarnaast willen we in 2018 de bovengrondse afvalcontainers buiten voor verschillende afvalstromen zichtbaar verbeteren. Bijvoorbeeld door ze te vervangen, anders te plaatsen of meer containers voor verschillende afvalsoorten te plaatsen. Uiteindelijk is het doel om een goed totaalplaatje te hebben: voorzieningen buiten, voorzieningen in de keuken, gerichte informatie voor de studenten én een tool om de doelgroep te stimuleren in actie te komen.’

Momenteel zit de gemeente Wageningen op 430 kg restafval per huishouden per jaar. ‘Uit de sorteeranalyses blijkt dat er nog genoeg grondstoffen uit ons restafval zijn te halen. Er valt nog veel te halen bij de hoogbouw. Maar omdat onze hoogbouwwijken zo verschillend zijn, hebben we geen standaard aanpak. Op dit moment onderzoeken we waar welke voorzieningen nodig zijn. Soms vragen bewoners zelf al om een PMD-container. Veelal omdat de dichtstbijzijnde container te ver lopen is. In het algemeen zijn we bezig om onze faciliteiten bij de hoogbouw te verbeteren. Daarom hebben we voor onszelf en de afvalinzamelaar een kaart gemaakt met daarop alle hoogbouwvoorzieningen. Denk aan de PMD-containers, glasbakken, textielcontainers en ondergrondse restafvalcontainers. Zo kunnen we goed zien waar welke voorzieningen zijn en waar bijvoorbeeld extra containers nodig zijn. Deze informatie staat voor inwoners nu ook op de afvalwijzer.’

Hoofdpijn-hoofdstuk

Er staan in Wageningen bij de hoogbouw al bovengrondse vrij toegankelijke gft-containers. Van de Wiel: ‘Maar alsnog blijft de gft-inzameling bij deze doelgroep een hoofdpijn hoofdstuk. Tijdens The Waste Challenge zagen we wel dat bij één flat het aantal inworpen van gft-afval met 40% toenam. Ook steeg het aantal studentengangen die gebruik maakte van de gft-container van 14 naar 26. Maar de vraag is of dit stand houdt als je geen gratis inzamelmiddelen meer geeft, zoals de composteerbare zakken, en de aandacht voor afvalscheiding vermindert.’

Maatregelen combineren

Ook gaan Rike van de Wiel en haar collega’s samen met verenigingen langs de deuren om KCA-afval, kleine elektrische apparaten en frituurvet op te halen. ‘Het beste is om informatie over afvalscheiden te combineren met ander ‘afvalnieuws’. Bijvoorbeeld de aankondiging van een nieuw geplaatste PMD-container in de buurt. We zagen tijdens The Waste Challenge dat afvalscheiden onder de studenten ‘leeft’. Dit bleek ook toen we voor de deur stonden met een groep om afval op te halen. Veel studentengangen hadden al KCA, kleine elektrische apparaten of frituurvet klaar staan.’

Hoe verder?

‘Het is onze wens om in de toekomst alle bovengrondse containers bij de hoogbouw te vervangen door ondergrondse containers. Deze zijn groter, mooier en beter van kwaliteit. Dit is een grote financiële investering, dus deze wens zal op de korte termijn niet volledig gerealiseerd zijn. In 2018 willen we vooral het voorbereidende werk doen, bijvoorbeeld uitzoeken wat de kosten zijn. Dan wordt ook duidelijk wat reëel en mogelijk is. Ten slotte blijven de schone-buurtcoaches langs de deuren gaan, en geven we iets om afval scheiden makkelijker te maken. Al is het maar een rolletje PMD-zakken. We onderzoeken ook hoe we app van The Waste Challenge hier het beste bij kunnen inzetten, zodat we een goed middel hebben om inwoners te blijven motiveren.’