Amsterdam voert als eerste gemeente een ja/ja-sticker in

‘Het idee is simpel’, zegt Spanbroek. ‘We hebben het gangbare systeem omgedraaid. Amsterdammers die graag ongeadresseerd reclamedrukwerk willen ontvangen, plakken een ja/ja-sticker op hun brievenbus. Als er geen sticker of nee/ja-sticker op zit, dan mogen alleen huis-aan-huisbladen en drukwerk van niet-commerciële organisaties worden bezorgd. De nee/nee sticker geldt uiteraard ook nog steeds.’

Slim stickersysteem

Veel Amsterdamse huishoudens nemen niet de moeite om een nee/ja- (of nee/nee-) sticker op hun brievenbus te plakken. Deze Amsterdammers ontvingen dus tot 1 januari 2018 reclamedrukwerk. Hiervan belandde 50% ongelezen bij het oud papier of restafval. Spanbroek: ‘De gemeente heeft de ambitie om afval te verminderen en beter te scheiden. Al in 2020 willen we dat 65% van het afval gescheiden wordt ingezameld. Daarbij wil de gemeente een forse papierbesparing in de stad. Het stickersysteem slimmer inrichten levert een belangrijke bijdrage aan de ambitie.’

Rechtszaak

‘Eigenlijk hadden we met de uitvoering van het nieuwe systeem willen aansluiten bij de bestaande situatie’, vervolgt Spanbroek. ‘Dus verspreiding van de stickers door de reclamebranche zelf en handhaving via de Reclame Code Commissie. Dat is helaas niet gelukt. De branche is een rechtszaak gestart om de verandering te voorkomen, maar heeft die verloren. Inmiddels is de branche in hoger beroep gegaan. Het betekende dat we als gemeente van alles zelf moesten regelen en de afvalstoffenverordening moesten aanpassen. We hebben een eigen meldpunt ingericht voor onjuiste verspreiding en de handhaving geregeld. Ook hebben we een sticker laten maken en de communicatie over het nieuwe systeem verzorgd. Het team dat bij de invoering betrokken was, bestond dan ook onder meer uit een projectleider, een jurist en medewerkers van communicatie en handhaving.’

Op 24 september 2019 heeft het hof net als de rechtbank de vorderingen afgewezen: De invoering van een systeem met JA/JA stickers door de gemeente Amsterdam is niet onrechtmatig tegenover de verspreiders van ongeadresseerd reclamedrukwerk.

‘Geen ja/ja-sticker op de brievenbus? Dan géén reclamedrukwerk meer’

Logisch

Spanbroek: ‘De rechtszaak was lastig, omdat we wilden samenwerken met de branche, maar voor de rest is alles soepel verlopen. Iedere inwoner heeft een brief met uitleg ontvangen over de ja/ja sticker en de lokale tv-zender AT5 heeft een filmpje gemaakt over het hoe en waarom. Ook hebben we advertenties in huis-aan-huis bladen geplaatst. Tot nu toe hebben we de indruk dat de meeste Amsterdammers het een logische maatregel vinden en begrijpen hoe het nieuwe systeem werkt.’

Eerste resultaten

Uit onderzoek, twee maanden na de invoering, blijkt dat 84% van de Amsterdammers voorstander is van de ja/ja sticker. 6% is niet positief over het nieuwe systeem. Verder zijn de regels goed bekend: 93% van de ondervraagden is ervan op de hoogte. Van de Amsterdamse huishoudens die in het oude systeem geen sticker hadden, geeft de helft aan te (gaan) kiezen voor een ja/ja sticker. De andere helft wil geen ongeadresseerd reclamedrukwerk meer ontvangen.

Hoe verder?

Spanbroek: ‘We hopen dat er uiteindelijk een landelijk systeem komt, in samenwerking met de reclamebranche. Het is niet wenselijk als elke gemeente een eigen sticker maakt en de handhaving zelf regelt. Overal dezelfde regels en dezelfde manier van handhaving is efficiënter voor gemeenten én voor de branche zelf. Wat we nu in de gemeente Amsterdam doen, zie ik als een soort pilot. We kunnen er allemaal van leren. Zodat we gezamenlijk kunnen zorgen voor een forse papierbesparing.’

Meer informatie

Wilt u meer weten, neem dan contact op met VANG-HHA.