Factsheet Preventie van ongewenst drukwerk

1. Waarom minder afval produceren?

Het is belangrijk om zorgvuldig met grondstoffen om te gaan. Alleen gewenst drukwerk versturen/ontvangen leidt tot minder materiaalgebruik en minder irritatie bij de burger. Op deze manier ontvangen burgers geen ongewenst afval, maar kunnen zij zelf aangeven waar zij behoefte aan hebben. Bij de preventie van ongewenst drukwerk gaat het om reclamedrukwerk dat belandt bij mensen die dit ongelezen weggooien.

2. Aanleiding afvalpreventie?

Vanuit het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) en hier specifiek over het huishoudelijk deel van het afval (VANG-HHA), wordt gestuurd op het circulair maken van ketens en het efficiënt omgaan met grondstoffen. Belangrijk onderdeel daarbij is preventie. Dat blijkt ook uit de diverse transitieagenda’s Circulaire Economie die 15 januari 2018 zijn gepresenteerd. De kern van de concrete maatregelen voor producten met een korte omloopcyclus ligt in het reduceren van deze producten. Het voorkomen van het gebruik van onnodige materialen staat centraal. Voor een leefbare aarde en een toekomstbestendige economie is het belangrijk om naast recycling en slimmer productontwerp ook in te zetten op preventie. Het bestaande systeem met de brievenbusstickers NEE|NEE en NEE|JA is gebaseerd op actie van diegene die geen ongeadresseerd reclamedrukwerk wil ontvangen. Hoewel de verwachting is dat op zichzelf veel burgers desgevraagd nut en noodzaak van vermindering van reclamedrukwerk zullen erkennen, zal het er in veel gevallen niet van komen om hiervoor actie te ondernemen.

3. Wat houdt het Raadsbesluit van de gemeente Amsterdam in?

De gemeente Amsterdam heeft via de Wet Milieubeheer in het kader van preventie de JA|JA sticker geregeld door de afvalstoffen verordening aan te passen (raadsbesluit 27 september 2017). Hierdoor mag per 1 januari 2018 reclamedrukwerk alleen worden bezorgd bij brievenbussen met een JA|JA of een JA sticker van de folderbranche. Ook andere gemeenten hebben aangegeven dat zij geïnteresseerd zijn om dit systeem in te voeren om drukwerkpreventie makkelijker te maken voor de burger. De folderbranche heeft de rechtszaak (22-11-2017) om de invoering van de JA|JA sticker tegen te houden verloren, maar is 13-03-2018 in hoger beroep gegaan.

4. Wat kunnen gemeenten/burgers doen?

Burgers kunnen nu al gebruik maken van NEE|NEE en NEE|JA stickers. Daarnaast kunnen zij zich afmelden voor quasi geadresseerd drukwerk via postfilter.nl. Voor meer informatie kunt u vinden op Wat kan ik doen tegen ongewenste reclame en folders in mijn brievenbus?

In navolging van Amsterdam hebben ook Haarlem en Amstelveen gekozen om JA|JA stickers in te voeren zodat burgers alleen reclamedrukwerk ontvangen als zij hier prijs op stellen. Zo komen de folders alleen terecht bij mensen die ze echt willen lezen.

5. Wat kunnen verspreiders/ adverteerders doen aan afvalpreventie?

Zij kunnen het huidige systeem met de NEE|NEE en NEE|JA verder sticker optimaliseren, zij kunnen meewerken aan innovaties om maatwerk te leveren, en nadenken over de introductie van de JA|JA stickers om dit op uniforme wijze vorm te geven.

6. Wat doet de overheid?

Momenteel verzamelt VANG-HHA oplossingsrichtingen, neveneffecten en resultaten van proeven met drukwerkpreventie. Op 28 september 2018 werd er met de betrokken stakeholders (drukwerkverspreiders/ gemeenten/ adverteerders/consumenten) gezamenlijk besproken hoe meer preventie van ongewenst drukwerk kan worden bereikt. Er is een factsheet over de JA|JA sticker om gemeenten te informeren.