Voedselresten: ontstaan en verwerking

Voedselresten (gfe) vormen een substantieel deel van het afval van huishoudens.

De meeste huishoudens buiten de grote steden hebben de mogelijkheid deze voedselresten gescheiden aan te bieden met het gft-afval. Maar de praktijk leert dat ook bij deze huishoudens de meeste voedselresten alsnog bij het restafval belanden (geschat wordt ca 60%^[1]). De met het gft ingezamelde voedselresten worden omgezet in biogas en/of gecomposteerd.

In de grote steden hebben de huishoudens geen of beperkte^[2] mogelijkheden om hun voedselresten gescheiden aan te bieden, waardoor de voedselresten grotendeels via het restafval in de verbrandingsoven terecht komen. Als het restafval in een scheidingsinstallatie wordt verwerkt komen de voedselresten deels^[3] in de Organisch Natte Fractie (ONF) terecht, waaruit -voor het naar de verbrandingsoven gaat- nog biogas kan worden gewonnen.

Ook bij KWD-bedrijven en instellingen komen voedselresten via het restafval vrij, waarbij de hoeveelheden sterk verschillen per branche: bij horeca ligt dit percentage veel hoger dan bij kantoren en winkels. De voedselresten komen vaak op enkele plekken vrij: bij bereiding van voedsel en bij de spoelkeuken.

De voedselrestenvermaler

Een voedselrestenvermaler biedt de mogelijkheid om de voedselresten direct op de plek waar ze ontstaan op een snelle, schone en veilige manier te verwijderen. De voedselresten worden via een snel ronddraaiende bodemplaat tegen de zijkant van de maalkamer kapotgeslagen in zeer kleine stukjes, die met water worden weggespoeld.

Dat kan zijn via de bestaande afvoerbuis naar het riool (in Nederland niet toegestaan) of via een parallelle afvoerbuis naar een verzameltank of biogasinstallatie (dat kan bijvoorbeeld onder in een flatgebouw). Via deze routes kunnen de voedselresten worden omgezet in verschillende producten, zoals biogas, compost of bokashi.

De voedselrestenvermaler past in elke keuken, is veilig, betrouwbaar en kost weinig water en elektriciteit (omdat het vermalen snel gaat) en is een bewezen technologie die in vele landen van de wereld al sinds meer dan 60 jaar wordt toegepast. Een goede voedselrestenvermaler kan alle voedselresten verwerken: sinaasappelschillen, avocadopitten, kippenbotjes, lamskoteletjes etc.

Naast huishoudelijk gebruik zijn er voor professionele toepassingen (bijvoorbeeld in de horeca) sterkere machines beschikbaar die grotere hoeveelheden aankunnen en echt alle voedselresten aan kunnen.

Voordelen afvalscheiding

Het gebruik van de voedselrestenvermaler zorgt enerzijds voor een zeer grote respons voor het scheiden van gfe en anderzijds voor schoon restafval met een hogere calorische waarde en ingeval van nascheiding voor veel schonere componenten (zoals papier, karton, plastic, drankpakken, textiel, glas) die daardoor een hogere marktwaarde hebben.

Werkgroep vermalers

In Nederland wordt de voedselrestenvermaler nauwelijks ingezet als inzamelmethode voor gfe. Daarnaast biedt de regelgeving enkele beperkende voorwaarden over de toepassing. Om deze innovatieve inzamelmethode verder te onderzoeken en onder de aandacht te brengen is een landelijke werkgroep gestart. De G4-gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag) zijn hiermee begonnen en hebben een verkennend onderzoek laten uitvoeren door expertbureau Leaf. Inmiddels is dit overleg uitgegroeid en staat de deelname open voor alle belangstellenden. Zo zijn nu ook leveranciers, adviesbureaus en projectontwikkelaars aangesloten. Door een mail te sturen naar diederik.starreveld@amsterdam.nl kun je worden toegevoegd aan de deelnemerslijst. Het zelfde mailadres kan gebruikt worden voor vragen.

^[1] ) Bron: Voedselverspilling in Nederland 2022…..

^[2] ) Het aanbieden van GFT of enkel GFE is soms mogelijk in bepaalde wijken en veelal via verzamelcontainers waarvan meerdere huishoudens gebruik van kunnen maken. De respons is hier meestal lager dan buiten de grote steden.

^[3] ) Voedselresten komen door het persen bij de inzameling op de andere producten in het afval terecht.