Wegwijzer AEEA
Hoe kom ik tot meer en betere recycling van Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparaten (AEEA)?
Waarom aan de slag met AEEA?
AEEA is weliswaar niet de grootste afvalstroom in het huishoudelijk afval, maar het belang om deze stroom goed gescheiden in te zamelen is erg groot. De waardevolle en zeldzame grondstoffen in AEEA, zoals verschillende metalen, glas en kunststoffen, kunnen vaak goed gerecycled worden. Daarnaast vormen de batterijen in deze apparatuur een groot veiligheidsrisico wanneer deze niet gescheiden worden ingezameld. De afgelopen jaren komt het steeds vaker voor dat batterijen branden in inzamelvoertuigen of op verwerkingslocaties veroorzaken.
De inzameling van AEEA heeft de laatste jaren te maken gekregen met nieuwe uitdagingen. Zo zijn er veel nieuwe soorten producten op de markt gekomen (zoals fietsaccu’s en zonnepanelen), hebben inwoners steeds meer apparatuur in gebruik en blijven veel afgedankte apparaten (en dus waardevolle grondstoffen) ergens in een la of kast in huis liggen. Voor de inzameling en recycling van AEEA geldt producentenverantwoordelijkheid. Stichting OPEN voert de deze taken uit namens de producenten van AEEA. Doel is om 65% van de jaarlijks op de markt gebrachte apparaten ook weer voor recycling in te zamelen.
Waar staan we nu
Gemiddeld werd er in 2023 in Nederland 5 kilo AEEA per inwoner gescheiden ingezameld. Deze hoeveelheid stijgt de afgelopen jaren heel langzaam. In onderstaande tabel is te zien dat de variatie per stedelijkheidsklasse niet heel groot is. Minder stedelijke gemeenten zamelen iets meer AEEA in dat (zeer) sterk stedelijke gemeenten.
| Stedelijkheidsklasse | kg / inw |
|---|---|
| Zeer sterk stedelijk | 4 |
| Sterk stedelijk | 5 |
| Matig stedelijk | 6 |
| Weinig stedelijk | 5 |
| Niet stedelijk | 6 |
Hoe presteert mijn gemeente
De VANG-tools bevatten handige instrumenten om snel te zien hoe je gemeente presteert op recycling (recycletool) en CO2 en hoe je eigen gemeente presteert in vergelijking met andere gemeenten. De Benchmark Afval biedt inzicht in de prestaties van de deelnemende gemeenten op het vlak van AEEA en de bijbehorende kosten.
Welke mogelijkheden zijn er voor verbetering?
Om te voorkomen dat het AEEA in het restafval verdwijnt kunnen gemeenten (eventueel samen met de uitvoeringsorganisatie van Stichting OPEN, Wecycle) zorgen voor een laagdrempelige inzameling. De knoppen waar je als gemeente aan kan draaien zijn:
- Actieve en eenduidige communicatie:
- Communiceer over wat AEEA precies is (alles met een stekker of batterij; maak hiervoor ook gebruik van de Afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal) en waar en hoe het kan worden ingeleverd (hiervoor heeft Stichting OPEN een inleverpunt-zoeker ontwikkeld die gemeenten kunnen gebruiken).
- Doe mee aan landelijke projecten zoals de E-Waste Race.
- Doe mee aan de Nationale Wecycle-week in oktober. Deze is gekoppeld aan de internationale ‘e-waste day’.
Communicatie over AEEA vindt plaats via op de (mobiele) milieustraat, de gemeentelijke website, de afvalkalender, de WEL-NIET-lijst in de afvalapp, in huis-aan-huisbladen of op social media met behulp van campagnes.
- Aanpassingen in de inzamelstructuur: Inzet van mobiele milieustraat, de BEST-tas, inzameling op afspraak, de invoering van diftar en omgekeerd inzamelen zorgen allemaal voor meer gescheiden AEEA en dus ook voor minder AEEA in het restafval.
- Afvalscheiding op milieustraten: Inwoners brengen hun AEEA meestal naar de milieustraat. Hierbij is het belangrijk dat AEEA in de juiste container terecht komt. Hierbij is het van belang dat erop wordt toegezien dat het AEEA niet bij het oud ijzer, bij de harde kunststoffen of bij het grof restafval belandt.
- Afspraken met hergebruikcentra/kringloopbedrijven: Veel gemeenten werken samen met repaircafé’s/hergebruikcentra/kringloopbedrijven/circulaire ambachtscentra. Hierbij is het van belang dat er enerzijds afspraken worden gemaakt over de reparatie en het hergebruik van elektrische apparaten en anderzijds over het inzamelen van AEEA van inwoners dat niet voor verkoop geschikt is.
- Voorkomen van illegale inzameling: Hoewel de pakkans op heterdaad klein is, is het goed om in de afvalstoffenverordening goed te regelen wie er als inzamelaar binnen de gemeente AEEA mag inzamelen. Hierbij is afstemming met de omgevingsdiensten over handhaving op illegale inzameling en verwerking belangrijk.
- Breng de oud-voor-nieuw regeling onder de aandacht bij inwoners en lokale ondernemers. Dat wil zeggen dat bij aanschaf van een nieuw apparaat de oude kan worden mee- of afgegeven..
Verder lezen?
- Op de website van Stichting OPEN staan veel tips voor gemeenten o m de inzameling van AEEA te bevorderen.
- Op de website van NVRD vind je informatie rondom de UPV van AEEA en manieren om tot meer en betere recycling ervan te komen.
- Dit rapport van de NVMP beschrijft het ontstaan van de verwerking van e-waste, de versnelling die op middellange termijn nodig is en de verwachte veranderingen in organisatie en markt op langere termijn
Vragen?
Heb je specifieke vragen over het verbeteren van rendement en/of kwaliteit van gescheiden AEEA, neem dan contact met ons op.
Ook voor algemene vragen over het VANG-programma en ondersteuning bij VANG-gerelateerde vraagstukken, kun je contact opnemen met een van de VANG-adviseurs.