2.4 Inzameling: handhaving

Gemeenten moeten van de Rijksoverheid een Afvalstoffenverordening en een Uitvoeringsbesluit vaststellen (Wet Milieubeheer artikel 10.24 en 10.25). Daarin wordt wettelijk bepaald wat de regels zijn rondom de inzameling van huishoudelijk afval.

BOA's zijn pas handelingsbevoegd om op te treden als iets overtreden wordt wat in de afvalstoffenverordening is beschreven. Het is dus zaak als gemeente te zorgen voor een goede Afvalstoffenverordening en die ook aan de inwoners bekend te maken.

Een aantal gemeenten is nadrukkelijk bezig met controle op de kwaliteit van de afvalstromen. Gemeente Tilburg bijvoorbeeld controleert of inwoners hun afval goed sorteren.

Praktijkvoorbeeld handhaving Tilburg

Speciale controleurs kijken in de containers of afval op de juiste manier gesorteerd is. Men krijgt een gele, oranje of rode kaart als het afval niet goed gescheiden is.

Via speciale apparatuur geven de controleurs aan wat er fout is met de afvalscheiding. Deze gegevens worden digitaal opgeslagen via de chip in de container en kunnen geraadpleegd worden door de controleurs de volgende keer dat men de container wil laten leegmaken.

Is het afval in de container voor een deel niet goed gesorteerd dan krijgt men via een gele kaart een waarschuwing. Op de kaart staat uitleg. Is het afval in de container voor de 2e keer niet goed gesorteerd, dan krijgt men een oranje kaart aan de container. Het is een tweede waarschuwing. Op de kaart staat uitleg. Ook kan op dit moment een afvalcoach worden ingezet om verdere uitleg te geven.

Is het afval in de container voor de 3e keer niet goed gesorteerd, dan krijgt men een rode kaart aan de container. Op de kaart staat uitleg.

Bij een rode kaart geven de controleurs uw adres meteen door aan de gemeentelijk opsporingsambtenaar die u een boete kan opleggen vanwege overtreding van de Afvalstoffenverordening. Deze boete is 90 euro per overtreding.

In een publicatie van de VNG 'Handhaving door en voor gemeenten' wordt aandacht besteed aan de diverse aspecten van handhaving, zoals het handhavingsbeleid en prioritering, de beginselplicht tot handhaven, de (on)mogelijkheden om te gedogen, de herstel- en bestraffende sancties (de bestuurlijke boete) en de invordering en executie.

Handhaving is elke actie die erop gericht is om de naleving van regels te bevorderen en te bewerkstelligen. Handhaving is meer dan het uitoefenen van toezicht op de naleving en het zo nodig opleggen van sancties. Beleidsvorming, communicatie en samenwerking maken een belangrijk onderdeel uit van handhaving.

Handhaving van het recht is belangrijk voor de geloofwaardigheid van de gemeente en de regels die zij stelt.

Naast inzet van Boa's is handhaving met behulp van sensoren in opkomst. De techniek omtrent het gebruik van sensoren heeft de afgelopen jaren een vlucht genomen. Nieuwe sensoren kunnen zelfs de samenstelling van afval dat in een ondergrondse container worden gedeponeerd meten. Bij vervuiling kan automatisch een melding worden gemaakt. In Antwerpen wordt dit stadsbeeld gedaan in ondergrondse containers, waarbij dit juridisch goed in de AVG is ingebed.

Omrin werkt hier mee met zijladers en foto’s. Verder doet Stantec een verkenning naar kwaliteitscontrole met sensoren.

Op presentatierwsworkshopsensorengdz en op mooimakers.be is meer informatie over de inzet van sensoren te vinden.

De inzet van communicatie en handhaving kan gericht worden ingezet. Onderzoek hiervoor eerst wat de problemen zijn bij verontreiniging van GFT: is er sprake van bewuste of onbewuste verontreiniging? Is dit gemeente breed of beperkt zich dit tot een aantal wijken / buurten? Dienen communicatiemiddelen of strengere handhavingsmiddelen ingezet te worden?

Op het congres GFT kwaliteit van 2019 heeft ROVA en getrapte strategie gepresenteerd, waarin deze stapsgewijze aanpak is toegelicht. Zie vang-hha.nl website voor meer informatie.